Działalność naukowa
W całym okresie istnienia Zakładu i Katedry prowadzono prace eksperymentalne i studialne związane z hodowlą i użytkowaniem oraz praktycznym żywieniem poszczególnych grup produkcyjnych trzody chlewnej. Głównymi kierunkami badań naukowych były:
- prace nad wytworzeniem nowej rasy świń,
- ocena efektywności zastosowania różnych wariantów krzyżowania towarowego,
- efektywność odchowu prosiąt w zależności od terminów odsadzania od loch i rodzaju podawanych mieszanek pełnoporcjowych,
- uwarunkowania użytkowości rozpłodowej loch,
- badania nad różnymi źródłami białka w paszy dla świń,
- ocena smakowitości pasz,
- analiza występowania grzybów i mikotoksyn w paszy oraz ich wpływ na produkcyjność świń,
- analiza produkcji świń z zastosowaniem różnych systemów utrzymania i żywienia,
- wielopoziomowa analiza molekularna hepatoprotekcyjnego działania ziół leczniczych w przeciwdziałaniu dysfunkcjom wątroby wywołanym przez aflatoksynę B1, in-vivo na modelu świńskim oraz in-vitro w hepatocytach człowieka i świni
Trudno krótko podsumować i określić, które z wymienionych grup tematycznych miały największe znaczenie. Największą liczbę prac wykonano jednak z zakresu odchowu prosiąt oraz praktycznego żywienia różnych grup świń. Finansowane one były przez IZ w Krakowie, PAN w Jabłonnie, różne instytucje związane z rolnictwem, oraz z funduszu badań własnych i statutowych Uczelni.
W 1990 roku zakończono 5-letni okres badań w ramach CPBR 10.17/VII, którego koordynatorem IIo była prof. dr hab. Barbara Grudniewska. Uczestniczyły w nim wszystkie Zakłady Hodowli Trzody Chlewnej w Polsce, oraz kilka reprezentujących inne, pokrewne specjalności.
Dzięki funduszom związanym z wykonywanymi w ramach programu tematami zakupiono pierwszy w Zakładzie komputer, kopiarkę, aparaty elektroniczne do pomiarów grubości słoniny dla wszystkich Zakładów Hodowli Trzody Chlewnej w kraju i aparaturę do oznaczania składu chemicznego pasz. W latach dziewięćdziesiątych zakończono realizację 4 projektów badawczych, tzw. grantów finansowanych przez Komitet Badań Naukowych:
- „Rzepak w żywieniu świń”, lata 1991-1994, kierownik: prof.dr hab. Marian Kozłowski,
- „Wpływ mieszanek z udziałem poekstrakcyjnej śruty i nasion rzepaku dwuzerowego na odchów, jakość nasienia i użytkowość rozpłodową knurów”, lata: 1993-1995, kierownik: prof.dr hab. Janusz Falkowski,
- „Badania nad występowaniem Ochratoksyny A w zbożach, mieszankach pełnoporcjowych oraz narządach tuczników”, lata: 1996-1998, kierownik: prof. dr hab. Antoni Jarczyk.
- ”Porównanie efektywności tuczu świń wysokomięsnych żywionych metodą wyboru (ang. choice-feeding) i metodą fazową” (lata 1998-2000), kierownik - prof.dr hab. Janusz Falkowski.
- "Cechy tuczne i rzeźne, wartość dietetyczna mięsa, wskaźniki przemian lipidowych i zmiany anatomopatologiczne jelit u świń wysokomięsnych otrzymujących w II okresie tuczu mieszanki o podwyższonej zawartości włókna surowego", Grant KBN, NR 3P06Z 01924 lata 2003-2005 – kierownik dr Wojciech Kozera.
- "Cechy tuczne, behawior i jakość produktu rzeźnego w zależności od sposobu utrzymania i żywienia świń " N311 2472 33. 2007-2010 – kierownik prof. dr hab. Janusz Falkowski.
Obecnie w Katedrze realizowany jest jedne projektu międzynarodowy OPUS 22 LAP pt.: „Wielopoziomowa analiza molekularna hepatoprotekcyjnego działania ziół leczniczych w przeciwdziałaniu dysfunkcjom wątroby wywołanym przez aflatoksynę B1, in-vivo na modelu świńskim oraz in-vitro w hepatocytach człowieka i świni” – lata realizacji 2023-2026 – kierownik zadania dr hab. Wojciech Kozera, prof. UWM.
W ramach Regionalnej Inicjatywy Doskonałości w Katedrze realizowane są dwa projekty interdyscyplinarne:
- „Ocena zdolności detoksykacyjnych szczepów Lactobacillus plantarum AMT 14 i Bifidobacterium animalis AMT 30 w trakcie przewlekłej intoksykacji DON”, kierownik projektu dr hab. Łukasz Zielonka, prof. UWM
- „Odziaływanie Fusarium culmorum powodującego fuzariozę kłosów pszenicy ozimej na parametry morfologiczno-funkcjonalne przewodu pokarmowego świni domowej”, kierownik projektu dr hab. Adam Okorski, prof. UWM
Wyniki zakończonych prac naukowych były i są publikowane w kraju i za granicą, w językach polskim, angielskim, niemieckim, rosyjskim, czeskim i słowackim. Komunikaty naukowe są prezentowane na konferencjach krajowych i zagranicznych, m.in. podczas dorocznych zjazdów Europejskiej Federacji Zootechnicznej.
Jako przedstawiciele tzw. nauk stosowanych, pracownicy naukowo-dydaktyczni zawsze ściśle współpracowali z instytucjami terenowymi, uczestnicząc w szkoleniach kadry zootechnicznej różnych szczebli oraz indywidualnych producentów trzody chlewnej. Uważali też za swój obowiązek przedstawianie wyników badań nie tylko w opracowaniach naukowych, ale i licznych artykułach popularno-naukowych, popularnych, instrukcjach, ulotkach itp.
Pracownicy Katedry odbywali staże naukowe w krajowych ośrodkach badawczych i produkcyjnych oraz za granicą, m.in. w Czechach, Słowacji, Bułgarii, Niemczech, Kanadzie, Holandii i Norwegii. Od ponad 20 lat utrzymywana jest stała współpraca naukowa z uniwersytetami rolniczymi Czech i Słowacji. Aktualnie są to: Południowo-Czeski Uniwersytet Rolniczy w Czeskich Budziejowicach (prof. Vaclav Matoušek), Czeski Uniwersytet Rolniczy w Pradze (prof. Miloslav Pour), Rolniczo-Leśny Uniwersytet im. Mendla w Brnie (prof. Stanisław Buchta, doc. Marie Čechova) i na Słowacji Uniwersytet Rolniczy w Nitrze (doc. Juraj Mlynek, prof. Lubomir Kovač). Współpraca dotyczy organizacji wspólnych konferencji, staży naukowych, obozów kół naukowych i wymiany publikacji naukowych.
Tematyka badawcza zespołu Katedry Hodowli Trzody Chlewnej, która uzyskała zainteresowanie międzynarodowe i krajowe
- Badania nad zastosowaniem produktów rzepakowych w żywieniu różnych grup produkcyjnych świń.
- Wyniki odchowu prosiąt w zależności od terminu odsadzania od loch i wartości pokarmowej mieszanek użytych do dokarmiania i żywienia po odsadzeniu.
- Wpływ dodatku kwasów organicznych do mieszanek na odchów prosiąt w okresie poodsadzeniowym.
- Badania nad smakowitością diet stosowanych w żywieniu rosnących świń.
Planowana i realizowane tematyka badawcza:
- Proekologiczne metody chowu świń
- Uwarunkowania chowu i hodowli świń w regionie Warmii i Mazur
- Kontynuacja badań nad efektywnością zastosowania komponentów białkowych w mieszankach przeznaczonych dla różnych grup produkcyjnych świń
- Skuteczność stosowania dodatków paszowych w żywieniu rosnących świń
- Ocena jakości mięsa w zależności od zastosowanego żywienia i utrzymania
- Stosowanie dodatków paszowych w żywieniu poprawiających zdrowotność i odchów świń