Zakład Hodowli Owiec został utworzony dnia 1.X.1950 roku w ramach Katedry Szczegółowej Hodowli Zwierząt na Wydziale Zootechnicznym Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie powołanej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 31 maja 1950 roku. Trzon kadry naukowej i studiującej młodzieży nowoutworzonej w Olsztynie uczelni w dużej w mierze tworzyły: licząca się już przed wojną Wyższa Szkoła Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie oraz część Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Łodzi, które poza majątkiem ruchomym wniosły cały swój dorobek naukowo-dydaktyczny oraz wieloletnie tradycje akademickie. Pierwszym organizatorem i rektorem olsztyńskiej uczelni był dotychczasowy rektor szkoły cieszyńskiej, prof. inż. Marian Gotowiec.

 

W pierwszym roku działalności uczelnię tworzyły wydziały: Mleczarski, Rolniczy i Zootechniczny, w drugim roku powołano także Wydział Rybacki. Wydział Mleczarski i Rybacki jako jedyne w Polsce i nieliczne na świecie stanowiły o atrakcyjności Uczelni Olsztyńskiej, w której chętnie podejmowała studia młodzież nie tylko z kraju, lecz również z zagranicy. Głównymi organizatorami Wydziału Zootechnicznego składającego się początkowo z czterech katedr byli pracownicy łódzkiej i cieszyńskiej uczelni:

Katedry Hodowli Ogólnej Zwierząt - z-pca prof. mgr Adam Szostkiewicz (1905 – 1974)

Katedry Szczegółowej Hodowli Zwierząt - prof. Włodzimierz Szczekin-Krotow (1884 -1969)
 

Katedry Żywienia Zwierząt - prof. nadzw. dr Józef Dubiski (1914 -1977)

• Zakład Hodowli Bydła – kierownik prof.  Włodzimierz Szczekin-Krotow
• Zakład Hodowli Trzody Chlewnej – kierownik doc. Wiesław Krautforst
• Zakład Hodowli Owiec – kierownik z-ca prof. dr Aleksander Martyniak
• Zakład Drobiu i Jajczarstwa – kierownik z-ca prof. mgr Zofia Dębiska
• Zakład Drobnego Inwentarza i Zwierząt Futerkowych – kierownik z-ca prof. mgr Jan Langier

Oprócz zakładów powstały pracownie:

• Pracownia Hodowli Koni – kierownik adiunkt dr Stanisław Letkiewicz
• Pracowni Łowiectwa – kierownik doc. Wiesław Krautforst
• Pracownia Oceny Surowców Zwierzęcych – kierownik adiunkt mgr Adam Borys

W 1963 roku powołano Pracownię Statystyki Matematycznej i Doświadczalnictwa – kierownik doc. dr hab. Janusz Załuska.

W trakcie swej wieloletniej działalności Zakład Hodowli Owiec, podobnie jak Wydział Zootechniczny i Uczelnia, przeszedł kilka zmian organizacyjnych i przemianowań.

 

Zakład/Katedra	Wydział	Uczelnia
Zakład Hodowli Owiec (1950-1970)   Zakład Hodowli i Technologii Produkcji Owiec (1970- 1997)   Katedra Owczarstwa, Łowiectwa i Hodowli Kóz (1997- 2005)   Katedra Hodowli Owiec i Kóz (od 2005r.)	Zootechniczny (1950-1961)   W latach 58 i 59 wstrzymano rekrutację   Hodowli Zwierząt (1961-1966)   Zootechniczny (1966-1998)   Bioinżynierii Zwierząt (od 1998r.)	Wyższa Szkoła Rolnicza (1950 – 1972)   Akademia Rolniczo-Techniczna (1972 – 1999)   Uniwersytet Warmińsko-Mazurski (od 1999r.)

 

 

Zakład Hodowli Owiec zajmował jeden pokoik na pierwszym piętrze o powierzchni około 15 m². Pokoik był miejscem pracy st. asystenta mgr Jana Czarnockiego, gdyż kierownik zakładu prof. mgr Adam Szostkiewicz urzędował w sąsiednim pokoju należącym do Katedry Hodowli Ogólnej Zwierząt. Po objęciu kierownictwa Zakładu przez dr Aleksandra Martyniaka i wzrostu liczby pracowników dokonano zamiany posiadanego pokoiku na większy o powierzchni 24 m².
W styczniu 1956 roku przydzielono Zakładowi Hodowli Owiec 10 pokoi o łącznej powierzchni 174 m² w nowo wybudowanym obiekcie zwanym wówczas i po dzień dzisiejszy „Nową Zootechniką”.

 

Były to: gabinet i pracownia profesora (24m²), dwa pokoje asystentów (32 m²), pokój magistrantów (22 m²), sala ćwiczeń (45 m²), dwa pokoje oceny cech fizycznych wełny, jeden pokój przeznaczony na pralnię wełny, jeden na analizę rzeźną i jeden na pracownię analiz mleka. Zmieniło to diametralnie warunki pracy i nauczania. Nowy obiekt stał się dobrą bazą do dynamicznego rozwoju wydziału i jego jednostek.  W marcu 1970 roku w wyniku reorganizacji struktur Uczelni i Wydziału Zootechnicznego powstał m.in. Instytut Hodowli i Technologii Produkcji Zwierzęcej, w którego skład wszedł Zakład Hodowli i Technologii Produkcji Owiec. Po reorganizacji Zakład przeniesiono do drugiego skrzydła Nowej Zootechniki, pogarszając jego warunki pomieszczeniowe. Zakład utracił własną salę ćwiczeń i laboratorium chemiczne, które weszły w skład laboratorium Instytutu. Dwa nowe pomieszczenia (pok. 141 i 155), o łącznej powierzchni 50m² przeznaczono na laboratorium wełnoznawcze. Pozostałe siedem pomieszczeń stało się pokojami pracy pracowników naukowo-dydaktycznych. W 1997 roku do Zakładu Hodowli i Technologii Produkcji Owiec włączono Zespół Gospodarki Łowieckiej tworząc Katedrę Owczarstwa Łowiectwa i Hodowli Kóz. Nowa Katedra dysponowała laboratorium wełnoznawczym (pok.141, 155) oraz ośmioma pokojami pracowników naukowo-dydaktycznych (nr 140A, 145, 147, 149, 151, 153, 154, 203) o łącznej powierzchni około 106 m².  W 2005 roku po odłączeniu od Katedry Zespołu Gospodarki Łowieckiej (dr Paweł Janiszewski, dr Dariusz Zalewski, mgr inż. Małgorzata Konstantynowicz) powołano Katedrę Hodowli Owiec i Kóz. Spowodowało to znaczne przesunięcia lokalowe. Aktualnie Katedra dysponuje 5 pokojami dla pracowników naukowo-dydaktycznych (145, 147, 149, 153, 150) o łącznej powierzchni 76 m2 i salką seminaryjno-laboratoryjną (155), powstałą z połączenia pokoi 154 i 155, o powierzchni około 31 m².

Baza dydaktyczno-badawcza

 

W pierwszych latach istnienia Zakładu tworzenie od podstaw bazy materiałowej oraz organizacja procesu dydaktycznego absorbowały całkowicie wszystkich pracowników. W 1953 r. Zarząd Majątków Doświadczalnych W.S.R. otrzymał stadko merynosów z likwidowanej Szkoły Rolniczej w Nidzicy. Owce te po krótkim pobycie w Pozortach pod opieką owczarza Stetkiewicza, przeniesiono do ciemnego, małego (8 x 8 m) pomieszczenia w stajni, w folwarku w Starym Dworze. Ze względu na planowane badania nad wytworzeniem polskiej owcy długowełnistej rejonu północnego, przy zastosowaniu krzyżowań międzyrasowych, sprowadzono do Zakładu owce ras mających służyć temu celowi. W listopadzie 1953 roku sprowadzono 20 maciorek i 2 tryki rasy teksel - import z Holandii. Brak wykwalifikowanego owczarza, trudne warunki pomieszczeniowo-żywieniowe powodowały, że owce te źle się aklimatyzowały i były sukcesywnie brakowane. W wyniku starań w Ministerstwie Rolnictwa, kierownika Zakładu z-pcy prof. Aleksandra Martyniaka, udało się w listopadzie 1954 r. wymienić posiadane, niewyrównane stadko merynosa – niezwiązanego z terenem – oraz 30 czarnogłówek pochodzących z Łężan na 50 prymitywnych maciorek owcy pomorskiej pochodzących z powiatu chojnickiego i tuchowolskiego w województwie bydgoskim. Wiele badanych sztuk cechowała mieszana okrywa wełnista, niska wydajność strzyżna, słaba budowa i niska masa ciała. W związku ze wzrostem stanu pogłowia obowiązki owczarza przejął p. Jaskólski, który pracę swą wykonywał bardziej sumiennie i rzetelnie niż jego poprzednik p. Rapińczuk. W styczniu 1955 roku sprowadzono z importu 2,5 rocznego tryka rasy kent. Po ukończeniu budowy fermy dla trzody chlewnej, w lecie 1955 roku Zakład otrzymał drugie pomieszczenie dla owiec w pomieszczeniach stajni.
Pod koniec 1955 r. stan pogłowia owiec należących do Zakładu był następujący: 62 maciorki; w tym 16 rasy teksel, 3 tryki: 2 rasy teksel i 1 rasy kent, 49 jagniąt owcy pomorskiej i 18 jagniąt rasy teksel. Jesienią 1956 roku oddano do użytku nową owczarnię wybudowaną na murach dawnej obory, na 120 matek z przychówkiem, a w następnym roku także pomieszczenia dla tryków rozpłodowych.  W 1981 roku oddano do użytku na terenie Kortowa III Zespół Laboratoriów Zwierzęcych stanowiących zaplecze dydaktyczno-badawcze Wydziału. Inicjatorem ich budowy był wielokrotny dyrektor Instytutu, prodziekan i dziekan Wydziału prof. dr hab. Piotr Znaniecki.

 

 

Tablica pamiątkowa poświęcona prof. P. Znanieckiemu	Prof. dr hab. Piotr Znaniecki  (1911 – 1986)

Zakład Hodowli i Technologii Produkcji Owiec znalazł się w posiadaniu pawilonu 23 o powierzchni 653 m². Znalazły się w nim: pomieszczenie rusztowe dla 80 owiec i kóz, 2 pomieszczenia do magazynowania pasz, pomieszczenie dla obsługi zwierząt, 2 pokoje dla pracowników naukowo-dydaktycznych, sala ćwiczeń dla 25 osób.

W pierwszych latach po uruchomieniu laboratorium prowadzono w nim głównie badania naukowe dotyczące min.: stosowania pełnoporcjowych mieszanek granulowanych w żywieniu owiec dorosłych; żywienia tryczków w tuczu średnio intensywnym mieszankami granulowanymi o różnym udziale owsa (60, 40 i 20%); sterowania rozpłodem maciorek w okresie poporodowym (2 wykoty w ciągu roku); stosowania białka chronionego w żywieniu maciorek; wpływu zróżnicowanego żywienia na wydajność i skład mleka koziego.

W międzyczasie zaczęto kompletować osobniki różnych ras owiec i kóz dla celów dydaktycznych. Pod koniec lat osiemdziesiątych Zakład posiadał przedstawicieli takich ras owiec (najczęściej 1 tryka i 2 maciorki) jak: dzikie afrykańskie arui, czarnogłówka, merynos polski, owca fińska, górska, karakuł, kent, kamieniecka, teksel, laine, wrzosówka oraz kóz: polska biała uszlachetniona i kameruńska. Przez krótki okres czasu w kolekcji zakładowych zwierząt znajdował się także młody – oswojony muflon, który przez niedopatrzenie stróża zginął przygnieciony lassem.

Stado owiec i kóz pasące się na pastwisku, kiedy należało  do Katedry na terenie Kortowa III

W 2004 roku po kilkuletnim zastoju i wypadnięciu wielu ras owiec zaczęto na nowo odtwarzać kolekcję zwierząt dydaktycznych. Wówczas stado reprezentowane było przez takie rasy jak: merynos polski (odmiany białej i barwnej), owca kamieniecka, pomorska, żelaźnieńska, polska owca górska, czarnogłówka, charolaise, ile de france, teksel, suffolk, owca fińska, wrzosówka, berrichon du cher, skudda a także ozdobę niektórych parków narodowych w Europie, czterorożną owcę św. Jakuba, natomiast kozy reprezentowane były wówczas przez rasy: polską białą uszlachetnioną, kameruńską, burską, kazimierską, francuską alpejską, syryjską i angorską. W posiadaniu Katedry znajdowała się także para dorosłych lam i lamiątko, para młodych danieli, dwa samce alpaki oraz pies owczarek podhalański – Baca.

 

 

Po wizycie w dniu ósmego października 2005 roku w obiektach Katedry w Kortowie III Rektora Uniwersytetu prof. Ryszarda Góreckiego i Dziekana Wydziału Bioinżynierii Zwierząt prof. Władysława Kordana rozpoczęto dawno odkładane remonty. Na przełomie 2005/6 roku przeprowadzono prawie całkowity remont pawilonu 23, wykonano zadaszenie wybiegów, remont ogrodzenia na wybiegach, rekultywację i ogrodzenie pastwiska. Wszystkie prace remontowe prowadzone w Laboratorium Zwierzęcym Katedry i w jego otoczeniu spełniały standardy europejskie.
Kolejna modernizacja Laboratorium Dydaktyczno-Badawczego (popularnie nazywanego Laboratorium Zwierzęcym), zlokalizowanego w Kortowie III przy ul. Słonecznej 50J, nastąpiła w efekcie realizacji projektu „Rozbudowa, modernizacja i wyposażenie zespołu laboratoriów edukacyjno-badawczych technologii, jakości i bezpieczeństwa zdrowotnego żywności”, zwanego w skrócie projektem BIO. Został on sfinansowany ze środków Unii Europejskiej i budżetu państwa. Oficjalne otwarcie tego ośrodka, po wykonanej modernizacji miała miejsce 14. czerwca 2012 r. W wyniku modernizacji został on także wyposażony w aparaturę i sprzęt najnowszej generacji. Aktu otwarcia dokonał JM Rektor UWM, prof. dr hab. Józef Górniewicz, w obecności Prezydenta Olsztyna, dr. Piotra Grzymowicza, Kierownika Katedry prof. dr hab. Stanisława Milewskiego i gremium zaproszonych gości. Obecnie jako nowy obiekt przystosowany jest zarówno do realizacji procesu dydaktycznego, jak i prowadzenia badań naukowych. Znajdują się tutaj między innymi:

• hala inwentarzowa - przystosowana dla małych przeżuwaczy wydzielona część z podłogą rusztową i kojcami, wyposażona w automatyczne poidła oraz koryta i paśniki, a także system telewizyjny umożliwiający obserwowanie behawioru zwierząt;
• pasaż wielofunkcyjny - przeszklony korytarz umożliwiający obserwację zwierząt, wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych, ważenie zwierząt i ocenę ich eksterieru, diagnostykę ciąży oraz przyżyciową ocenę umięśnienia i otłuszczenia z wykorzystaniem ultrasonografu;
• pomieszczenie do oceny wartości rzeźnej i mleczności - wyposażone w chłodnię, stoły dysekcyjne oraz ruchomą platformę udojową, a w perspektywie także dojarkę mechaniczną;
• sala dydaktyczna- wyposażona w środki audiowizualne oraz współpracujący z kamerą i komputerem mikroskop do badań włókien wełnianych.

Laboratorium Zwierzęce jest doskonałą bazą dydaktyczną dla studentów Wydziału Bioinżynierii Zwierząt, którzy realizują zajęcia w ramach utworzonych na Wydziale kierunków tj. Zootechnika, Bioinżynieria produkcji żywności i Zwierzęta w rekreacji, edukacji i terapii. Także studenci innych Wydziałów realizują tam swoje zajęcia, tj. Medycyny Weterynaryjnej, Nauk Technicznych, Kształtowania Środowiska i Rolnictwa, Wydziału Nauk o Żywności oraz Wydziału Biologii. W Laboratorium Zwierzęcym odbywają się również manualne i zootechniczne praktyki studentów Wydziału Bioinżynierii Zwierząt. Studenci doskonale czują się wśród zwierząt, a zwierzęta wśród młodzieży. Bardzo chętnie uczestniczą w praktykach i w zajęciach praktycznych.
Laboratorium Zwierzęce Katedry Hodowli Owiec i Kóz odwiedzane też jest licznie przez młodzież i dorosłych z okazji Olsztyńskich Dni Nauki, Otwartych Dni Uniwersytetu, przez młodzież średnich szkół rolniczych, rolników, a nawet grupy przedszkolaków.
W Laboratorium Zwierzęcym gościło wielu znakomitych gości min.; prof. Roman Niżnikowski z SGGW w Warszawie, prof. Tomasz Gruszecki, prof. Anna i Zygmunt Liwińczukowie z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, prof. Bożena Patkowska-Sokoła z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, prof. Sławomir Mroczkowski z Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy, prof. Bronisław Borys i doc. Paweł Bielański z Instytutu Zootechniki w Krakowie, prof. Edward Dymniki z Instytutu Genetyki i Hodowli Zwierząt PAN w Jastrzębcu.. Zachwyceni naszym Laboratorium byli także profesorowie z Instytutu Rolniczego w Grodnie: prof. Władimir Borysow, prof. Jewgienij Albertowicz Dobruk, Siergiej Anatoliewicz oraz główny menadżer Związku Rolników w Starkenberg Niemcy inż. Peter Gheorgean z towarzyszącymi osobami (co udokumentowano w prowadzonej księdze odwiedzin). Zwierzęta nasze opisywano w gazetach, zeszytach popularno-naukowych, prezentowano na stronach internetowych, na ekranach lokalnej telewizji a nawet na kartach kalendarza.
Dysponując tak ciekawym obiektem Katedra Hodowli Owiec i Kóz podejmuje szereg inicjatyw edukacyjnych. Oferta w szczególności kierowana jest do szkół o profilu kształcenia związanym z rolnictwem, których absolwenci są potencjalnymi kandydatami na studentów UWM. Takie studyjne wizyty składają uczniowie ze szkół w Smolajnach, Dobrocinie i Karolewie. Dla uczniów ze szkoły w Smolajnach odbyły się tutaj pokazowe zajęcia, przygotowane wspólnie z Agencją Rynku Rolnego, sfilmowane i wyemitowane przez olsztyńską TVP w raporcie rolniczym. Jest to przykład dobrej współpracy między różnymi jednostkami działającymi w obszarze rolnictwa. Problematyka zajęć dotyczyła możliwości pozyskiwania produktów spożywczych o wysokich walorach zdrowotnych. Tego rodzaju warsztaty powinny być standardem edukacji młodzieży i ośrodek jest przygotowany, aby je realizować. Elementy wiedzy z tego zakresu mogą i powinny być wprowadzane także na niższych stopniach kształcenia. Świadczy o tym wyjątkowe zainteresowanie Laboratorium Zwierzęcym uczestników Uniwersytetu Dzieci, z którym Katedra nawiązała współpracę. Ta inicjatywa jest istotnym aspektem edukacji wprowadzającej do świadomości dzieci właściwe relacje między światem ludzi i zwierząt, ale również dającej im podstawą wiedzę o związku między jakością produktów pochodzenia zwierzęcego a stanem zdrowia własnego organizmu.
Laboratorium Zwierzęce jest otwarte dla każdego, komu zwierzęta są bliskie i kto chciałby się czegoś o nich dowiedzieć lub choćby na nie popatrzeć. Doskonałą ku temu okazją mogą być Olsztyńskie Dni Nauki i Sztuki, corocznie organizowane w miesiącu wrześniu. Można wówczas obejrzeć nie tylko zwierzęta, ale również interesujące eksponaty, m.in. wełen i skór.

Działalność naukowo – badawcza

 

Prace badawcze realizowane w Zakładzie/Katedrze wynikały głównie z zainteresowań poszczególnych pracowników naukowych oraz możliwości warsztatu badawczego, różnego na przestrzeni lat. Na ogół były one ściśle ukierunkowane na rozwiązywanie aktualnych problemów nurtujących w danym okresie owczarstwo i koziarstwo w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem regionu Warmii i Mazur. Stałym dążeniem było i jest praktyczne zastosowanie wyników badań w praktyce poprzez ich wdrażanie i upowszechnianie. Tematyka realizowanych w Zakładzie / Katedrze badań była bardzo rozległa i w wielu przypadkach posiadała interdyscyplinarny charakter. Tematycznie były to prace intensyfikujące hodowlę, głównie użytkowość owiec, przy zastosowaniu różnych metod działania Podstawowe kierunki badań obejmowały szereg wzajemnie powiązanych zagadnień m.in. wpływu czynników środowiskowych na zdrowie i produkcyjność owiec i kóz oraz jakość pozyskiwanych od nich produktów.
W zniszczonej powojennej Polsce zaistniała pilna potrzeba wytworzenia możliwie jednolitego typu owcy długowełnistej, głównie dla sektora prywatnego, na podkładzie istniejącego w gospodarstwach chłopskich bezrasowego lub podrasowanego prymitywnego pogłowia owiec. Pracownicy Zakładu pod kierunkiem prof. Martyniaka już od 1955 roku rozpoczęli intensywne prace nad wytworzeniem, a później doskonaleniem owcy pozortskiej. Praca hodowlana polegała na jedno lub dwurazowym krzyżowaniu posiadanych prymitywnych maciorek pomorskich z trykami rasy teksel, a następnie rasy kent. Uzyskane potomstwo F2 kojarzono między sobą lub z odpowiadającymi temu typowi trykami zakupionymi na aukcjach. W roku 1966 owczarnię w Pozorach uznano za zarodową, a w 1972 roku całe stado przeniesiono do RZD Zajączki, zwiększając pogłowie owcy kamienieckiej. W regionie Warmii i Mazur prace nad doskonaleniem owcy kamienieckiej kontynuował prof. Mercik, nad doskonaleniem czarnogłówki prof. Szczepański. Ze względu na duże zapotrzebowanie przemysłu włókienniczego na wełnę w doskonaleniu owcy kamienieckiej szczególną uwagę zwracano na użytkowość wełnistą. Prace koncentrowały się m.in. na ustaleniu optymalnego pod względem ekonomicznym sortymentu wełny, ocenie wydajności wełny na owcy, na podstawie cząstkowego zbioru z powierzchni skóry (1 cm2) – ważne przy selekcji, ocenie rozwoju okrywy włosowej od urodzenia do wieku 1 roku w połączeniu z histologią skóry, na poszukiwaniu markerów związanych z ilościowymi i jakościowymi cechami wełny a polimorfizmem białek krwi, ustalaniu metod szybkiego oznaczanie rendement wełny. W wyniku wieloletnich prac uzyskano pogłowie o wybitnych cechach genetycznych i użytkowych, doskonale przystosowane do miejscowych warunków środowiska. Owce odmiany kamienieckiej obecnego typu charakteryzują się dużą masą ciała (maciorki 60-70 kg, tryki 100-120 kg), poprawną budową o dobrze zaznaczonych cechach mięsnych, wełną przeważnie sortymentu C, wydajnością strzyżną matek ok. 6 kg, wysadnością 12-14 cm, plennością 140-160%.
Duże zapotrzebowanie na tryki czarnogłówki do krzyżowań towarowych oraz wzrost możliwości eksportu jagniąt rzeźnych, doskonalenie cech mięsnych zaniedbywanych przez lata u owiec tej rasy polegało między innymi na dolewie krwi tryków czarnogłówki niemieckiej sprowadzonych z RFN (1960 i 1973 r.) krwi tryków rasy hempshire (1968 r.) i suffolk (1985 r.) importowanych z Anglii. Systematyczna selekcja i właściwy dobór wpłynęły na wyraźną poprawę cech mięsnych, przy równoczesnym utrzymaniu dobrej wełnistości. Duże trudności nastręczała poprawa wskaźników użytkowości rozpłodowej, głównie plenności tej jedynej krajowej mięsnej rasy owiec.
Badania nad zwiększeniem i poprawieniem jakości baraniny prowadzone w Zakładzie w latach 70-tych i 80-tych, dotyczyły m.in. wpływu estrogenów i metod kastracji, zamienników mleka i mieszanek treściwych o różnym składzie i udziale zbóż, różnych pasz na wyniki tuczu jagniąt i opasu owiec dorosłych, a także przydatności mięsnej owiec z rejonu Warmii i Mazur i ich krzyżówek z trykami ras mięsnych oraz wieku owiec na cechy ilościowe i jakościowe mięsa.
Duże zapotrzebowanie w latach 70-tch na galanterię skórzaną zainspirowały zespół prof. Martynika do badań nad przydatnością kożuchową i futrzarską skór owczych pochodzących z terenu Warmii i Mazur.
W latach 80-tych, gdy pogłowie owiec w Polsce zaczęło szybko wzrastać, zespół pod kierunkiem prof. Mercika koncentrował się głównie na poszukiwaniu metod optymalnego wykorzystania surowców roślinnych w żywieniu. Kompleksowy cykl badań prowadzonych również z jednostkami naukowymi spoza Wydziału dotyczył wpływu różnych technologii żywienia owiec w pełnym cyklu produkcyjnym (kiszonki, sianokiszonki, mieszanki granulowane, brykietowane) na ich wzrost i rozwój, użytkowość mleczną, mięsną, wełnistą, rozpłodową oraz zdrowotność.
W latach, gdy o efektywności ekonomicznej chowu owiec, zaczęły decydować w dużym stopniu wskaźniki rozrodu pracownicy Zakładu dużą uwagę poświęcili temu problemowi. Wspólnie z pracownikami Wydziału Medycyny Weterynaryjnej i Polskiej Akademii Nauk prowadzono szeroko zakrojone badania nad fizjologią rozrodu owiec m.in. poprzez obserwacje makromorfologiczne jajnika i macicy, narządu płciowego, zmian histopatologicznych ścianie macicy, cytologicznych śluzu macicznego odchodów poporodowych, poziomu progesteronu w krwi obwodowej. Powyższe badania i obserwacje posłużyły do wdrożenia systemu intensywnego użytkowania rozpłodowego owiec opartego na hormonalnej regulacji układu rozrodczego maciorek przy wykorzystaniu testu Chromo-gest, co w praktyce przyczyniło się do wyraźnego zwiększenia wskaźników rozrodu.
Pracownicy Katedry pod kierunkiem prof. Szczepańskiego brali też czynny udział w rozpoczętym w 1994 r. wieloletnim programie doskonalenia plenności owiec w Polsce, w tym owcy kamienieckiej poprzez dolew krwi tryków plennej owcy olkuskiej i czarnogłówki przez dolew krwi tryków owcy romanowskiej.
Transformacja ustrojowa na początku lat 90-tych, przejście z gospodarki planowej do wolnorynkowej, zaprzestania dotowania przez Państwo produkcji wełny – dotychczas główny cel produkcji owczarskiej, spowodowały gwałtowny spadek pogłowia owiec w Polsce. Poprawę efektywności ekonomicznej i zahamowanie dalszego spadku pogłowia owiec zaczęto upatrywać w przestawieniu produkcji owczarskiej na względnie opłacalny mięsny kierunek użytkowania i maksymalizacji produkcji jagnięciny, przeznaczonej głównie na atrakcyjne, lecz wymagające rynki krajów Unii Europejskiej. Przy niedostatecznej populacji w kraju owiec ras mięsnych, zwiększenie ilości i poprawę jakości produkowanej jagnięciny zamierzano osiągnąć m.in. poprzez krzyżowanie towarowe regionalnych ras i odmian owiec z trykami ras wybitnie mięsnych.
W wieloletnich badaniach (1990-2005) zespół kierowany przez prof. Brzostowskiego starał się opracować optymalny wariant krzyżowania maciorek merynosa polskiego z użyciem tryków: czarnogłówki, ile de france i teksela, maciorek owcy kamienieckiej z trykami: berrichon du cher, czarnogłówki i ile de france, maciorek owcy pomorskiej z trykami: berrichon du cher, czarnogłówki i ile de france, suffolk i teksel. Oceniano wzrost i rozwój, cechy tuczne, wartość rzeźną i jakość mięsa jagniąt krzyżówkowych. Optymalne warianty krzyżowania w postaci ulotek i instrukcji wdrożeniowych skierowano do producentów owiec.
Logiczną konsekwencją związaną z oceną wartości rzeźnej i jakości jagnięciny pozyskiwanej z różnych wariantów krzyżowań były prowadzone pod kierunkiem dr hab. Tańskiego badania związane z przedłużaniem trwałości mięsa jagnięcego poprzez przechowywanie go w stanie zamrożonym (-28⁰C) bądź w modyfikowanej atmosferze gazów (80% N₂; 20% CO₂). Wydłużenie trwałości mięsa sprzyja gromadzeniu jego rezerw, podnosi jakość produkcji, przyczynia się do regulacji sezonowych wahań podaży i cen mimo sezonowości w rozrodzie owiec i cykliczności produkcji jagnięciny, wzbogaca i uatrakcyjnia międzynarodowy handel. Ze względów ekonomicznych, społecznych i humanitarnych stresogenny, transport żywca jagnięcego powinien zostać ograniczony do minimum, a przedmiotem eksportu powinny pozostać mrożone tusze, ich elementy lub mięso. Badania te są istotne dla nauki, a przede wszystkim dla praktyki owczarskiej i przemysłu mięsnego.
Z interesujących badań, mogących mieć duże znaczenie praktyczne, prowadzonych przez zespół prof. Milewskiego należy wymienić prace nad wpływem dodatku do paszy drożdży Saccharionyces cerevisae i β-1,3 / 1,6 – D – glukanu na wydajność i skład mleka owiec, tempo wzrostu i rozwój umięśnienia jagniąt oraz na parametry nieswoistej oporności humoralnej i komórkowej.
O szerokim zakresie prowadzonych w Zakładzie / Katedrze badań świadczy tematyka prac rozwojowych oraz prac opublikowanych.
    Poza wartością poznawczą prowadzone w Zakładzie / Katedrze badania naukowe posiadały znaczące walory aplikacyjne i były wyraźnie kierowane do konkretnych odbiorców. Swoje osiągnięcia pracownicy Zakładu / Katedry upowszechniali w formie ustnych doniesień na krajowych i zagranicznych konferencjach naukowych, prac popularno-naukowych, wdrożeń jak również na licznych wykładach i kursach prowadzonych dla hodowców i organizacji związanych z produkcją owczarską i koziarską

 

 

Nazwisko i imię	Tytuł i rok uzyskania					okres pracy w uczelni od  -  do
	mgr	dr	dr hab.	prof. tytualrny	prof. zwyczajny
Martyniak Aleksander	1934	1950	1962			1953  -  1978
Mercik Leszek	1958	1963	1971	1985	1994	1955  -  1995
Szczepański Wiesław	1957	1965	1978	1997	2000	1956 - 2004
Hyży Jadwiga	1956	1967				1957 - 1995
Brzostowski Henryk	1967	1973	1988	1996	2003	1972 - 2009
Czarniawska-Zając Stanisława	1971	1980				1975 - 2005
Milewski Stanisław	1976	1980	2005	2012		1977 -
Tański Zenon	1978	1986	2007			1978 - 2019
Ząbek Katarzyna	2006	2011				2011 -
Sobczak Alicja	2010	2016				2016 -
Miciński Jan	1989	1998	2009	2014	2018	1987 -

 

Imię i nazwisko doktoranta	Tytuł pracy	Rok obron.	Promotor/promotor pomocniczy
Wiesław Szczepański	Wpływ preparatu hormonalnego na zwiększenie użytkowości mięsnej młodych owiec żywionych dwoma różnymi zestawami pasz.	1965	doc. dr hab. Aleksander Martyniak
Maria Nowicka	Zależność wydajności wełny od jakościowych cech runa, budowy i ciężaru długowełnistych owiec polskich odmiany pomorskiej.	1978	doc. dr hab. Leszek Mercik
Stanisława Czarniwska Zając	Wpływ jednorodnego żywienia na wzrost i rozwój oraz jakościowe i ilościowe cechy wełny rosnących maciorek polskiej owcy długowełnistej.	1980	doc. dr hab. Leszek Mercik
Stanisław Milewski	Wpływ różnych systemów żywienia oraz typu hemoglobiny i transferyny owiec na efekty użytkowania rozpłodowego.	1980	doc. dr hab. Leszek Mercik
Zenon Tański	Rozwój okrywy wełnistej jagniąt polskiej owcy długowełnistej odmiany kamienieckiej pochodzących od matek w różnym wieku.	1986	prof. dr hab. Leszek Mercik
Jolanta Hapanowicz	Zależność cech fizycznych włókna wełnianego od tłuszczopototu runa w zróżnicowanych warunkach utrzymania owiec.	1989	prof. dr hab. Leszek Mercik
Ryszard Stempel	Wzrost, wartość rzeźna i efektywność produkcji jagniąt merynosa polskiego i jego mieszańców z trykami ras mięsnych.	1995	doc. dr hab. Henryk Brzostowski
Elżbieta Formańska	Wpływ dodatku preparatu Caromix® w żywieniu maciorek merynosa polskiego na wybrane wskaźniki krwi, efekt rozrodu i wzrost jagniąt.	1996	doc. dr hab. Wiesław Szczepański
Piotr Brewka	Wzrost, wartość rzeźna oraz ocena morfologiczna wybranych narządów wewnętrznych jagniąt owcy pomorskiej i jej mieszańców po trykach ras mięsnych.	2002	prof. dr hab. Henryk Brzostowski
Iwona Sławińska	Wpływ preparatów biologicznie czynnych na wybrane wskaźniki biochemiczne krwi i efekty użytkowości rozpłodowej owiec.	2004	prof. dr hab. Wiesław Szczepański
Katarzyna Ząbek	Efekty stosowania w żywieniu owiec matek drożdży Saccharomyces cerevisiae oraz β-1,3/1,6-D-glukanu	2011	Prof. dr hab. Stanisław Milewski
Bożena Zaleska	Wpływ preparatów z Saccharomyces cerevisiae na cechy użytkowości rozpłodowej i mięsnej owiec	2012	Prof. dr hab. Stanisław Milewski
Justyna Błażejak-Grabowska	Wpływ preparatu selenowego o długim okresie działania na produkcyjność oraz status zdrowotny owiec	2019	Prof. dr hab. Stanisław Milewski/dr Katarzyna Ząbek

 

 
Skład osobowy Katedry w 1976 roku

 

Stoją od lewej: A.Kochanowski, S.Zapadka, dr. H.Brzostowski, J.Borkowski, M.Mackiewicz, W. Biedka, Z. Tański, D. Szych, doc. J.Bobrzecki, dr W.Szczepański, doc. A. Martyniak, doc. L.Mercik, dr J.Hyży

Skład osobowy Katedry w 2009 roku

 

                                                              

 

Stoją od lewej: prof. dr hab. Stanisław Milewski, Ireneusz Bloch, dr inż. Alicja Sobczak,
dr inż. Katarzyna Ząbek, prof. dr hab. Jan Miciński, mgr inż. Jerzy Dzida
                                                     

Skład osobowy Katedry w 2021 roku

 

Stoją od lewej: mgr inż. Jerzy Dzida, prof. dr hab. Stanisław Milewski, dr inż. Alicja Sobczak,
prof. dr hab. Jan Miciński, dr inż. Katarzyna Ząbek, Ireneusz Bloch